مستخدم:Esmati/الملعب
أمالي، جمع إملاء، يطلق على كتاب من العلما والاساتذة، بحيث يخطب العالم ويقوم شخص أو اشخاص بكتابة كلماته وجمعه في كتاب، و كانوا يسمون هذا الكتاب بأمالي. ومن أشهر الأمالي أمالي الشيخ المفيد، والشيخ الصدوق، والسيد المرتضى، والشيخ الطوسي.
التعريف
يطلق مصطلح الأمالي على كتاب يملأه عالم على تلامذته فيكتبوه. عادة بلقي الاستاذ كلماته و يكتب التلاميذ و يجمعوها حتي يصبح كتاب و يسموه أمالياً.
أمالی، جمع املا است و در اصطلاح، کتابی را گویند که استادْ تقریر کند و شاگردان بنویسند.[۱] معمولا آن استاد، در انجمنی سخنرانی می‌کرد و سخنان او را می‌نوشتند و جمع‌آوری می‌کردند تا کتابی می‌شد و آن را أمالی می‌خواندند.
يطلق أيضا المجالس، أو عرض المجالس، لأن أحياناً كان يقرأ الأستاد الكتاب أو من ظهر القلب علي التلامذة حتى يكتبوا.
همچنین به جهت اینکه استاد در مجلس‌ها یا زمان‌های خاص از حفظ یا از روی کتاب خود برای شاگردان می‌خواند و آنها همه مطالب را می‌نویسند، لذا به آن، «المجالس» و «عرض المجالس» هم می‌گفتند.[۲]
يقول الدكتور باكتجي أن كتابة الأمالي راج بين علماء الإسلام و خاصة الشيعة من القرن الثالب للهجرة.
به گفته پاکتچی أمالی‌نویسی از قرن سوم هجری در میان دانشمندان اسلامی و به خصوص شیعی رواج پیدا کرده است. [۳]
کشف الظنون می‌نویسد:
منظور از أمالی این است که عالمی بنشیند و شاگردان وی با قلم و کاغذ در اطراف او قرار بگیرند، آن گاه، عالم- با استفاده از علمی که خداوند در اختیار او نهاده است- شروع به سخن گفتن کند و شاگردان، آن مطالب را بنویسند. در نتیجه، کتابی حاصل می‌شود که آن را املا و أمالی می‌نامند.[۴]
يقول في الذريعة: ،الأمالي هو يطلق على بعض كتب الحديث، وهو كتاب يشمل أحاديث من إملاء شيخ الحديث؛ ويملي الشيخ من محفوظاته أو يقرأ من كتاب. و ترتيب موضوعات الأمالي عادة مرتبة حسب ترتيب سماعها، ولهذا يطلق عليها أيضاً المجالس أ, عرض المجالس.،
در الذریعة می‌خوانیم:
«أمالی عنوانی است که غالباً برای بعضی از کتب حدیث استفاده می‌شود و آن کتابی است که شامل احادیث شنیده شده از املای شیخ حدیث است. او(املاء کننده) یا آنها را از محفوظات خویش می‌گوید یا این که از روی نوشته می‌خواند. ترتیب مطالب أمالی اکثراً به ترتیب نوبت شنیدن آنها است و به همین خاطر، به این کتاب‌ها، مجالس یا عرض المجالس نیز اطلاق می‌شود.»[۵]